آنقدر دست دست کردم که بالاخره «متری شیش و نیم» از پرده‌های سینما جمع شد. پسرم می‌گفت باید این فیلم را ببینم. کارگردانش سعید روستایی بود. ابد و یک روزش را دیده بودم توی سینما با خادمی و موسوی؛ آن روزها در یک انتشارات بودم که دفترش درست روبروی سینما سپیده بود؛ توی دل انقلاب. […]
بعد از یک وقفۀ طولانی درسگفتارهای نابوکف را از سر می گیرم؛ هرچند سیگار کشیدن، بافتنی بافتن و خوابیدن سر کلاس او ممنوع باشد و بدون گواهی پزشک اجازه نداشته باشیم به دستشویی برویم؛ اما ارزشش را دارد که کلاس این معلم پرشور و مؤمن حاضر شویم و نگرش عمیق و عاشقانه به ادبیات را […]
سلام حال همۀ ما خوب است ملالی نیست جز گم شدنِ گاه به گاهِ خیالی دور که مردم به آن شادمانی بیسبب میگویند با اینهمه عمری اگر باقی بود طوری از کنار زندگی میگذرم که نه زانوی آهوی بیجفت بلرزد و نه این دلِ ناماندگار بیدرمان! تا یادم نرفته است بنویسم حوالی خوابهای ما سالِ […]
دوستی دارم که سابقۀ دوستی‌ام با او سی سال است. لیلا دوست اوست. فکر می‌کنم روان‌شناسی خوانده است، اما «به هرچیزی چاشنی ادبیات می‌زند». یک روز برایم تعریف کرد در یکی از تورهایی که به اصفهان رفته بوده با توریستها همسفر می‌شود. از عمارت عالی‌قاپو که دیدن می‌کردند پشت پنجره‌ای می‌ایستد و فکر می‌کند وقتی […]
یادتان هست گفتیم نابوکف بعد از ترک تدریس در سال ۱۹۵۸ تصمیم گرفت کتابی بر اساس درسگفتارهایش منتشر کند، اما هرگز این پروژه را آغاز نکرد و بعدها این درسگفتارها به همان شکل که در کلاس درس ارائه شده بودند منتشر شدند و از آنها عطر کلاس درس به مشام می‌رسد که ممکن بود در […]
راینر ماریا ریلکه، شاعر مشهور معاصر، در سال ۱۸۸۵ در پراگ به دنیا آمد و در سال ۱۹۲۶ در پاریس درگذشت. فرانسویان آثارش را ترجمه کردند و عزیزش داشتند. آثار و شعرهای ریلکه به زبان آلمانی است و دیوانی هم دارد از اشعاری که به زبان فرانسه سروده است. ریلکه نامه‌هایی نوشته به جوانی که […]
«من جین را دوست ندارم. در واقع نسبت به تمامی زنان نویسنده پیشداوری دارم. همه‌شان در مقولۀ دیگری قرار می‌گیرند. هیچ‌وقت در غرور و تعصب چیزی ندیدم … به جای جین آستن، استیونسن را انتخاب می‌کنم». نابوکف این را در جواب ادموند ویلسن نوشته است. زمانی که تازه در کرنل مشغول تدریس شده بود، از […]
عمر بر او گذشته بود اما پیرش نکرده بود. محنت و غربت و آوارگی و گرسنگی و بیماری را آزموده بود اما در پنجاه سالگی [شاید کمی بیشتر] چیزی از شور و شوق جوانان بیست و پنج ساله [و یا حتی کمتر] کم نداشت. خواه پیاده و خواه سواره همراه قافله‌ها سفر می‌کرد، با مردم […]
داشتن قوۀ تخیل، حافظۀ خوب، فرهنگ لغت و درکی از هنر؛ اینها مشخصات خوانندۀ خوب از نظر نابوکف هستند. البته نابوکف کلمۀ خواننده را با تسامح بکار می‌برد؛ «عجیب است، اما آدم نمی‌تواند کتاب را بخواند؛ فقط می‌تواند آن را بازخوانی کند. یک خوانندۀ خوب، یک خوانندۀ درجه یک، یک خوانندۀ فعال و خلاق بازخواننده […]
«پسرک فریاد می‌زد: گرگ! گرگ! و هیچ گرگی پشت سرش نبود. این که در پایان پسرک بیچاره چون خیلی دروغ می‌گفت خوراک حیوان وحشی واقعی شد کاملاً تصادفی است». «اما نکتۀ مهم اینجاست: میان آن گرگ در علفهای شاخ‌بلند و گرگِ داستان شاخدار واسطه‌ای هست که می‌درخشد. آن واسطه، آن منشور، هنر ادبیات است». «ادبیات […]